در بازارهای فرّار ترانشیپ و ترانزیت، ابتکار عمل در دست ما نیست. عرضه کننده کالا و مصرف کننده کالا در دو کشور دیگر هستند و از ما انتظار تسهیل تجارت و خدمات لجستیکی در فرایند کالارسانی‌شان را دارند. اگر این جریان کالا خدمات مناسب خود را دریافت نکند، مسیرش را تغییر می‌دهد و یا اصلا بازار تقاضا نیاز خودش را از عرضه کننده دیگری تامین می‌کند که گذارش به خدمات و زیرساخت نامطلوب کشور واسط نیفتد.
یک کارشناس حمل و نقل معتقد است اگر چه تجارت بین‌المللی چین در معادلات تجاری منطقه بسیار تاثیرگذار است، اما بزرگ‌نمایی و محوریت دادن آن در تمام مسائل این منطقه نمی‌تواند تصویر دقیقی از آنچه در حال روی دادن در سطح منطقه و جهان است، فراهم آورد.
مهدی رستگاری این مطلب را در گروه تلگرامی «جامعه دریایی و بندری» و در پاسخ به دیدگاه‌هایی نوشت که معتقدند «تجارت و به تبع آن حمل‌و‌نقل در منطقه به دو گروه اصلی «چین-محور» و «غیرچین-محور» تقسیم شود».
رستگاری در ادامه افزود: کوشش منحرف کردن زنجیره‌های تامین از سرزمین ایران، یکی از اهداف اصلی بوده که طی دهه‌ها با اجرای سرمایه‌گذاری‌های هنگفت و تقبل هزینه‌های سنگین در راستای منزوی کردن کشورمان تعریف و عملیاتی شده است.
وی خاطرنشان کرد: در چنین چارچوبی، چین که در پی جهان‌گشایی تجاری از طریق فتح بازارهای جهان است، قطعا با قدرت‌های دیگر جهانی و متحدان منطقه آنها مذاکره داشته و مسلم است که در این مذاکرات «انزوای جمهوری اسلامی ایران و جلوگیری از رشد و نفوذ آن» جزو اصول موضوعه و تابوهای مذاکره بوده است.
این کارشناس اظهار کرد: عرصه سیاست و اقتصاد بین‌المللی، محلی برای اخوت نیست، بلکه میدانی برای تامین منافع حداکثری است. در عین حال تجربه چینی‌ها در سرمایه‌گذاری‌هایشان در سطح جهان نشان می‌دهد که چین بیشتر تمایل به همکاری با کشورهایی دارد که دارای حکومت مرکزی قوی و منسجمی نیستند.
وی افزود: این کار به چینی‌ها آزادی عمل بیشتری در تجارت، کسب‌وکار و سیاست می‌دهد. از این نظر پاکستان نسبت به ایران گزینه بسیار بهتری است. اگر بر این مقدار بازار داخلی و نیروی کار عظیم موجود در این کشور و همچنین دشمنی دیرینه آن با هند (رقیب منطقه‌ای و جهانی چین) را نیز بیفزاییم و همچنین هژمونی آن با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس را مدنظر قرار دهیم، تصویر کامل تری از مطلوبیت آن از منظر چینی‌ها حاصل خواهد شد.
این کارشناس تاکید کرد: در مقابل انتخاب هوشمندانه ایران، روی آوردن به جذب زنجیره‌های تامین کشور هند بوده است. هند غول اقتصادی نوظهور دیگر جهان در دو دهه آینده در جایگاه سوم (یا چهارم جهان) قرار خواهد داشت. همچنین منافع دو غول اقتصادی دیگر آسیا یعنی روسیه و ژاپن نیز در تقابل با افزایش نفوذ اقتصادی چین در کشورهای منطقه قرار می‌گیرد.
رستگاری گفت: هم‌داستانی این قدرت‌ها و ایران در موازنه و مهار توسعه شبکه تجارت چین مورد تایید ضمنی کشورهای غربی نیز هست. در توسعه کریدور جنوب- شمال، دو قدرت اقتصادی آسیایی یعنی روسیه و هند عملا با جمهوری اسلامی ایران همراه شده اند و باید از این فرصت نهایت استفاده را برد.
وی خاطرنشان کرد: این موضوع مسلما موجب تشدید عمل بلوک تجارت چین در منطقه خواهد شد. اما در نقشه زیر مسیرهای کنارگذر عربستان نیز تصویر شده است.
